Co się dzieje jesienią w lesie?

W świecie przyrody jesień to okres wzmożonej aktywności przygotowujący wszystkich do nadejścia zimy. Zwierzęta zbierają pożywienie, drzewa zrzucają liście, ptaki odlatują do ciepłych krajów, a u jeleni rozpoczyna się okres godowy. Las jesienią zamienia się w tętniący życiem świat, który zaprasza nas na grzybobranie i zbieranie leśnych owoców.

Jesień to pora roku, która kojarzy się nam najczęściej ze zmieniającą się barwą liści, poprzedzającą ich opadanie. To jeden z elementów ochrony przed wysychaniem. Kiedy nadchodzi jesień, drzewa przenoszą swoje składniki odżywcze z liści do pnia i korzeni. To swego rodzaju zapasy, które pomagają im przezimować, a także wspierają wzrost wiosną. Rośliny zielne próbują przetrwać jako nasiona, kłącza czy bulwy, gromadząc w sobie substancje odżywcze, dzięki czemu odrastają na wiosnę.

Nie tylko świat roślin organizuje się na nadejście trudnych dla nich miesięcy w lesie. Zwierzęta również. Te, które pozostają u nas na zimę, przygotowują się i gromadzą zapasy. Poszukują świeżych roślin, które wciąż są w pełni rozwinięte. To przede wszystkim żołędzie, orzechy, owoce dzikiej róży, jeżyny czy bukiew. Właśnie wtedy wiele gatunków gryzoni oraz jelenie, sarny i dziki osiągają swoją rekordową wagę. Co z ptakami? Większość z tych migrujących, między innymi jeżyki, kukułki i bociany, opuściły nas już w sierpniu. We wrześniu i październiku odlatują gatunki ptaków drapieżnych i śpiewających. Właśnie wtedy można zaobserwować klucze żurawi czy dzikich gęsi w drodze do ciepłych krajów odległych o kilka tysięcy kilometrów. Są też jednak gatunki, które przylatują do Polski. O tej porze roku mamy szansę zauważyć u nas gile, jery czy też jemiołuszki.

Jesienią do snu zimowego przygotowują się borsuki, jenoty, jeże, nietoperze, świstaki i oczywiście niedźwiedzie. Hibernacja pozwala im obniżyć temperaturę ciała do minimum i wyciszyć procesy fizjologiczne. Swój aktywny tryb życia kończą także płazy. Jednym z nieodłącznych elementów jesieni są też gody jeleni, czyli rykowisko. Trwa ono około 4 tygodni, a dotychczas niedostępne i ukryte w lesie samce szukają najodpowiedniejszej partnerki do rozrodu. Wokalne popisy jeleni to znak, że nadszedł czas rykowiska. Byki chronią samice przebywające na ich terytorium, ale wędrują też daleko w poszukiwaniu nowych partnerek. Jeśli w pobliżu pilnowanej chmary pojawi się inny byk, rozpoczyna się pomiędzy nimi starcie. Charakterystycznym elementem takiego widowiska są krzyżujące się poroża. Zwycięzca obejmuje władanie nad chmarą łań, obwieszczając to tryumfalnym głosem. Po zakończonym rykowisku jelenie wracają do swoich ostoi, gdzie odzyskują siły i utraconą podczas godów wagę, a zapłodnione łanie odpoczywają, by wydać na świat potomstwo. Bardzo ważnym elementem wpływającym na rozpoczęcie rykowiska, jego przebieg i intensywność jest pogoda. Najlepsze warunki, by usłyszeć koncert jeleni i zobaczyć ich godowe tańce panują przy chłodnych, bezwietrznych i bezdeszczowych porankach.

Ta pora roku w lesie to też popularny czas dla ludzi. Właśnie wtedy wybieramy się na uwielbiane przez wielu z nas grzybobranie. W jesiennym lesie można zaopatrzyć się też w owoce dzikiej róży, kaliny i czerwonej jarzębiny. A jeśli nam się poszczęści to także w dojrzałe borówki!